Mật ong

- Chuẩn bị đàn ong trước vụ mật Để thu hoạch được nhiều mật và mật có chất lượng tốt cần phải chuẩn bị các đàn ong mạnh: Đông quân có nhiều quân ở lứa tuổi thu hoạch và các lứa quân kế tiếp để tiếp nhận và chế biến mật hoa thành mật ong. Đàn ong không bệnh Không ở trạng thái muốn chia đàn. Dừng cho ăn nước đường 30 ngày. Dừng chia đàn trước vụ mật khoảng 40 ngày.

- Ghi chép: Đinh Thị Huệ

- Ong thợ bay đến các bông hoa hút mật hoa hoặc mật lá. Mỗi ngày ong lấy được 8-12 chuyến. Mật hoa được chứa trong diều mật, thêm men (enzym) vào. Ong tiếp nhận hút giọt mật vào diều rồi ợ ra 120-240 lần, làm giọt mật đặc lại.

- Ghi chép: Đinh Thị Huệ

- Thời điểm quay mật: Bắt đầu quay mật khi mật đã chín ít nhất có 80% số lỗ tổ chứa mật đã được vít nắp. Kết hợp quan sát số lượng hoa nở trên cây khoảng 20-25%. Mở tổ thấy có mùi thơm, phần các lỗ tổ chứa mật được cơi cao có màu trắng. Rũ ong khỏi cầu: chọn các cầu mật vít nắp gõ nhẹ hai đầu cầu cho ong chạy xuống rồi rũ ong ra. Không để cầu xuống dưới đất mà cho vào thùng hoặc khung chứa cầu. Với ong ngoại trải bạt sạch dưới chân các thùng ong để đầu cầu không bị ính đất cát.

- Ghi chép: Đinh Thị Huệ

- Cắt vít nắp: Dùng dao cắt vít nắp Kết hợp cắt nắp với cắt các lỗ tổ ong đực, mũ chúa. Nơi quay mật phải sạch, không bị ô nhiễm. Cho cầu mật đã cắt nắp vào máy quay, quay đều tay và tăng dần tốc độ để mật văng ra. Giảm tốc độ một cách từ từ để không làm vỡ cầu. Cho cầu mật đã cắt nắp vào máy quay, quay đều tay và tăng dần tốc độ để mật văng ra. Giảm tốc độ một cách từ từ để không làm vỡ cầu. Đổi mặt cầu để quay hết mật ở mặt kia

- Ghi chép: Đinh Thị Huệ

- . Lọc mật và loại bỏ tạp chất Lọc bỏ: Mẩu sáp ong, xác ong chết, cát, bụi, kiến... Dụng cụ lọc : - Dùng lưới lọc bằng inox, khăn voan, vải màn để lọc mật. Lắng mật và loại bỏ tạp chất: thùng cao 1 m, để trong buồng có nhiệt độ 18-20oC trong vòng 3 ngày đêm.

- Ghi chép: Đinh Thị Huệ

- Mật ong chưa chín có hàm nước cao nếu để lâu sẽ bị lên men làm mật chua cần loại bớt nước trong mật để mật ong có hàm lượng nước dưới 19%. Cách làm: Cho mật chảy dưới dạng các giọt nhỏ hoặc thành lớp mỏng trong buồng của thiết bị có luồng không khí khô, nóng đi qua làm lạnh không khí để giữ nước, lại sưởi ấm không khí cho qua buồng sấy. Một số nước dùng thiết bị cô chân không, làm cho nước bốc hơi nhanh ở nhiệt độ thấp.

- Ghi chép: Đinh Thị Huệ

- Trong mật ong cã sẵn một số nấm men Ósmophilic. Khi mật có thủy phần trên 19% sau một thời gian bảo quản sẽ bị lên men làm mật chua ra. Mật càng loãng và mật bị kết tinh sẽ lên men nhanh . Việc diệt men trong mật loãng là rất cần thiết để bảo đảm cho mật ong không bị giảm chất lượng trong quá trình bảo quản. Phương pháp Tyndall là đun nóng mật lên 70-780C trong vài giây đến vài phút rồi làm lạnh thật nhanh xuống 250C. Mật ong được chảy trong ống nhỏ được làm nóng bằng nước bên ngoài. Men bị diệt nhưng chất lượng mật vẫn được giữ nguyên. Mật ong sau sử lý cũng lâu bị kết tinh. Ph­ương pháp siêu âm: đun nóng mật ong lên 330C rồi chọn đúng tần số cho chạy máy siêu âm trong 30 giây, sử lý được 1500 kg mât ong/giờ. Người nuôi ong quy mô nhỏ: đun nóng mật ở 400C trong 30 phút.

- Ghi chép: Đinh Thị Huệ

- Kết tinh mật ong là hiện tượng mật ong chuyển từ dạng lỏng sang dạng có thể hạt lổn nhổn. Có 2 dạng kết tinh là toàn phần và từng phần (kết tinh trên bề mặt, kết tinh ở dưới đáy hoặc kết tinh lửng lơ). Có 3 kiểu kết tinh: Kết tinh hạt to trên 0,5 mm, kết tinh hạt dưới 0,5 mm và kết tinh mịn như mỡ nước. Nguyên nhân: Là do mật ong là dung dịch đường bão hòa nên dễ dàng kết tinh. Các phôi mầm kết tinh (tinh thể đường) có sẵn trong mật hoa hoặc các đồ chứa, - Mật ong có hàm lượng đường glucoza càng cao thì kết tinh càng nhanh. - Ở 14-20 C mật kết tinh nhanh nhất. - Mật ong càng đặc kết tinh càng nhanh.

- Ghi chép: Đinh Thị Huệ

- Phòng và xử lý mật kết tinh: Thùng chứa mật phải thật sạch, Khi thấy mật kết tinh đun cách thuỷ mật ở nhiệt độ 40 C trong 30 phút. Đóng gói những loại mật ong hay kết tinh vào chai lọ có miệng rộng để khi sử dụng lấy mật ra được dễ dàng hơn.

- Ghi chép: Đinh Thị Huệ

- Sau khi lọc sạch thì đóng gói mật ong vào các đồ chứa: Đồ chứa mật ong phải đảm bảo mật ong không bị biến chất gồm chai lọ thủy tinh, sứ, nhựa thực phẩm. Đồ chứa phải có nút kín để không bị côn trùng như gián kiến chui vào, và phòng ngừa mật ong hút ẩm từ không khí làm mật loãng ra chóng bị lên men. Nút bằng nhựa, đồng thuận tiện cho việc mở ra nắp vào.

- Ghi chép: Đinh Thị Huệ